ڊجيٽل دنيا ۾ ڪاھي پوڻ جي ضرورت.
علي رضا
قسط پھرين
لفظن ۾ چوڻ آسان اھي، مفاصلو طيء ڪرڻ ڏکيو آھي، ترقي يافتہ ملڪن جي ٽيڪنالاجي ڏانھن ڊوڙ، معيشت جو وڏو انحصار پڻ ان تي ٿي رھيو آھي ۽ اسين فقط ڏور کان ڏسي رھيا آھيون.
دنيا جي ڊگھي پنڌ کي جيڪر سالن جي مفاصلي تي ماپيون تہ پھريان ھڪ صدي سنڌ دنيا کان پوئتي ھئي پر مصنوعي ذھانت جي اچڻ کان پوء سنڌ دنيا کان پنج ھزار سال پوئتي رھجي وئي آھي.
سڌريل معاشرن ۾ نئين ٽيڪنالوجي کي اپنائڻ ء انجي ھنري سکيا جي ڳڻتي تہ رياست جي ذميواري ھوندي آھي پر چرپٽ راجائن جي ميڙ ۾ ڪنھن کي چئجي تہ فور ڊائيمينشن تي ھلندڙ ڪم دوران اوائلي دور جون تلوارون تکيون نہ ڪبيون آھن.
جھڙي ريت رياستي غير ذميداري کي منھن ڏئي رھيا آھيون اتي نوجوانن جي عدم دلچسپيءَ سبب ڏينھون ڏينھن پوئتي ڌڪجي رھيا آھيون، اسان جي جان اڃا جاوا سي پلس پلس، پي ايڇ مان ڇٽي نہ ھئي تہ پائيٿون جھڙي ڪاريھر جو منھن ڏسڻو پئجي ويو، آرٽيفيشل انٽيليجنس دنيا جي نئين پراڻي ٽيڪنالوجي ۾ ھڪ انقلاب برپا ڪري ڇڏيو ۽ اسان ھن مھل تائين چيٽ جي پي ٽي، ميٽا ۽ گوگل جي جمني کان مزاحيه سوال پڇي دل وندرائي رھيا آھيون.
سوچڻ جي ڳالھ آھي دنيا جي امير ترين ماڻھو ايلن مسڪ جو اسٽار لنڪ سلسلو، روبوڪار، روبو وين، آٽوبوٽز کان پوء نيورولنڪ تي ھلندڙ تيزي سان ڪم ۽ اسان جي ٽيڪنالاجي طرف بي ڌياني اسان کي دنيا کان ڪٽ ڪري ڇڏيندي ۽ فقط اسين ٽين دنيا جي تجربہ گاھ کان وڌ ڪجھ نہ ٿي سگھندا سين.
گڏ و گڏ ميٽا جي مالڪ مارڪ زڪر برگ جو ٿري ڊي وڊيو ڪال تي ھلندڙ ڪم جتي اڳتي ھلي نہ فقط گڏ ڏسي سگهندا پر ھڪ ٻئي جو چھاء بہ محسوس ڪري سگھندا جھڙي ٽيڪنالوجي کان پوء اوھان وٽ ڪرڻ لاء ڪھڙو ڪم بچي ٿو؟؟؟
ڊجيٽل دنيا ۾ ھر شئي ڊجيٽلائيزيشن طرف وڃي رھي آھي، گھر جي نوڪر کان وٺي بئنڪنگ جو سلسلو ۽ ڪرنسي کي ھارڊ مان ھٽائي سافٽ ڪرنسي تي ھلندڙ ڪم، خيالي دنيا جو حقيقي روپ ڌاري رھي آھي مٿان کوڙ سارا مسئلا اسان کي واسينگن جيان ڏنگڻ لاء تيار اھن تہ پئسي جو سافٽ ٿيڻ، ان جو ڊي ريل ٿيڻ اسان کي ڪنگال ڪرڻ جھڙيون کوڙ ساريون معاشي ترڪيبون پڻ جڙي رھيون آھن.
ٽيڪنالوجي کي فقط انٽرٽينمنٽ مان ھٽي ھن مھل معاشيات جو وڏو سبب بڻايو پيو وڃي ۽ اسين ھن مھل تائين ان مان لاڀ حاصل ڪرڻ ۾ ناڪام ويا آھيون.
ڏسڻو اھو آھي تہ سياسي سماجي تنظيمن جيان سنڌ اندر ٽيڪنالاجيڪل تنظيمون ڪڏھن جڙن ٿيون؟
(جاري)
